Een zelfsturende organisatie – of een organisatie met zelfsturende teams – biedt belangrijke voordelen, juist voor MKB-ondernemingen en vergelijkbare organisaties. Het vormt namelijk een oplossing voor veel voorkomende problemen met betrekking tot besluitvorming, het geeft de organisatie een voorsprong op de concurrentie en zorgt ervoor dat de organisatie beter kan inspelen op veranderende omgevingsfactoren.
Misschien bent u wel bekend met de piramide van Maslov. Volgens Malsov is het doel van iedereen om tot zelfontplooiing te komen. Om daar te komen, moet er echter aan andere voorwaarden worden voldaan (de andere stenen in de piramide). In een traditionele organisatie blijven de meeste mensen hangen in één van de onderste niveaus. Het voordeel van een zelfsturende organisatie is dat iedereen sneller in één van de bovenste niveaus terecht komt. Doordat in een zelfsturende organisatie de medewerkers meer betrokken zijn bij hun werk, kunnen ze talenten ontwikkelen die ze in een traditionele organisatie nooit hadden ontwikkeld.
Twee voordelen van zelfsturende teams
Een zelfsturende organisatie kent vele voordelen. Maar waarom starten met zelfsturing? We nemen twee belangrijke voordelen met u door.
1. Nieuwe oplossingen voor bekende problemen
Veel organisaties hebben gelijksoortige problemen. Dit zijn problemen als:
- Traagheid in de besluitvorming en/of uitvoering
- Initiatieven die niet van de grond komen
- Communicatieproblemen
- Een weinig pro-actieve houding bij de medewerkers
- Een (te) hoog ziekteverzuim
- Eilanddenken
- Botsende visies
- Conflicten of voortdurende verstoringen
- Kwaliteitsproblemen in het productieproces
De juiste implementatie van zelfsturing lost veel van deze problemen op, waardoor de organisatie doeltreffender wordt en de werktevredenheid stijgt.
2. Voorsprong op de concurrentie
Zelfsturing kan oplossingen bieden voor organisaties met problemen. Maar het biedt ook goed functionerende organisaties de kans om een grote stap vooruit te zetten in hun efficiëntie, doelgerichtheid en kwaliteit. In een zelfsturende organisatie kunnen medewerkers talenten ontplooien die anders misschien niet eens opgemerkt zouden worden. Ze werken beter samen, nemen sneller betere besluiten en zijn meer betrokken bij de resultaten. Dat levert een ‘oneerlijke’ voorsprong op de concurrentie op.
Command & control
Zelfsturende organisatie
De voordelen van zelfsturing verder uitgelicht
Grip
Méér grip krijgen door verantwoordelijkheden over te dragen? Ja, dat kan en is effectief in de praktijk. Het geheim: sturen op output in plaats van op input. Managers zijn vaak druk met brandjes blussen en het oplossen van (detail-)problemen. Daardoor komen ze nauwelijks toe aan de écht belangrijke zaken. Door heldere afspraken te maken over de resultaten die verwacht worden van zelfsturende teams en hen zelf te laten bepalen hoe ze die resultaten bereiken, krijgt de bedrijfsleiding méér grip op de team- en bedrijfsresultaten, én tijd en ruimte om zich bezig te houden met hoofdzaken.
Problemen zelf oplossen
Door medewerkers en teams de mogelijkheden te geven om hun eigen problemen op te lossen, zijn ze beter in staat (en meer bereid) om een groot deel van de dagelijkse brandjes zelf te blussen. Tegelijkertijd heeft de leiding meer overzicht, inzicht en een directere communicatie met de medewerkers. Dit alles leidt tot meer onderling vertrouwen en betere resultaten.
Snelheid
Als een bedrijf groeit, groeien de bureaucratie en stroperigheid vaak automatisch mee, wat een remmende werking heeft op de groei. Een zelfsturende organisatie zorgt ervoor dat de vaart erin blijft.
Sneller en effectiever
Doordat er minder rapportage en verantwoording nodig is, kost alles minder tijd. Door het grotere draagvlak voor genomen besluiten worden ze sneller en effectiever doorgevoerd. Informatie wordt directer (horizontaal) gedeeld en “alle neuzen staan dezelfde kant op”. Medewerkers voelen zich meer gewaardeerd, zijn meer betrokken en meer gemotiveerd om kansen te pakken en resultaten te behalen. Waardoor de groei van de onderneming versnelt.
Wendbaarheid
Wendbaarheid begint met het tijdig signaleren van veranderingen. Een goed ingerichte zelfsturende organisatie is wendbaarder, doordat de medewerkers betrokken zijn bij hun bedrijf en alert zijn op mogelijke kansen en bedreigingen..
Direct bijsturen
Medewerkers kunnen hun signalen direct delen met hun team en als team bijsturen (binnen de bevoegdheden van het team), zonder de vertragende en soms belemmerende omweg via het management. Het resultaat: problemen worden opgelost zodra ze ontstaan, niet pas nadat ze uit de hand gelopen zijn. En kansen worden gegrepen zodra ze zich aandienen, niet als het al te laat is.
Kracht
Méér grip krijgen door verantwoordelijkheden over te dragen? De kracht van een organisatie wordt bepaald door de mensen: hun motivatie, teamspirit, inventiviteit, oplossingsgerichtheid en doorzettingsvermogen. Een goede zelfsturende organisatie zorgt voor een klimaat waarin deze kwaliteiten tot ontplooiing komen.
Ideale werksituatie creëren
De meeste mensen zijn intrinsiek gemotiveerd, ze willen het beste uit zichzelf halen en een positieve bijdrage leveren aan hun team of bedrijf. Demotivatie ontstaat wanneer dat onmogelijk wordt gemaakt. De kracht van een zelfsturende organisatie is dat veel belemmeringen en obstakels uit de weg geruimd worden en mensen de mogelijkheid krijgen hun eigen “ideale” werksituatie te creëren.
Lerend vermogen
Ook in zelfsturende organisaties worden fouten gemaakt. Het verschil is dat men ervan leert. Omdat de medewerkers zelf hun werk kunnen inrichten en organiseren, zijn ze zeer betrokken bij hun resultaten. Binnen zelfsturende teams wijzen collega’s elkaar op fouten en zoeken ze samen naar oplossingen. Zodat fouten niet opnieuw worden gemaakt.
Plezier
Werkdruk en (over-)belasting vormen voor veel organisaties een steeds groter probleem. Uit onderzoek blijkt dat deze druk voor een belangrijk deel wordt bepaald door de beleving van werkdruk.
Druk van de ketel
Zelfsturing haalt de druk van de ketel door een organisatie te ontwikkelen waarin mensen en hun ideeën serieus worden genomen, waarin waardering is voor eigen initiatief en waarin collega’s elkaar steunen en het beste gunnen (autonomie, collegialeit en werkplezier).